De schadelijke gevolgen van angst -

Zeven Ayurvedische tips om je daartegen te beschermen.

Het zijn onrustige tijden. Het coronavirus zorgt voor een gevoel van dreiging. Niet alleen omdat onze gezondheid mogelijk op het spel staat, maar ook ons inkomen, onze sociale contacten, onze bewegingsvrijheid. De berichten zijn overweldigend en is onzekerheid en onduidelijkheid over onze toekomst.

In zo'n situatie steekt angst vaak de kop op. En als die angst langdurig aanwezig is, heeft dat een schadelijke invloed op ons fysieke en geestelijke welzijn.

Gelukkig staan we daarin niet helemaal machteloos. De Ayurveda biedt handvatten om ons tegen die schadelijke invloeden te beschermen.

Wat gebeurt er in ons lichaam als we angst ervaren?

Misschien heb je dat zelf ook al ervaren dat wanneer je angstig bent je spieren zich aanspannen en je lichaam verstijft. Je lijf verkrampt als het ware met als gevolg dat je levensenergie niet meer goed kan doorstromen. Angst is een kenmerk van trauma: niet iedereen die angst ervaart raakt getraumatiseerd, maar wanneer je getraumatiseerd bent heb je zeker een overweldigende angst ervaren.

Angst bereidt ons lichaam en geest voor op gevaar. Het zorgt ervoor dat we bevriezen, dat we klaar zijn om te vluchten of om te vechten om onszelf te verdedigen. Wanneer de verkramping van het lichaam erg intens is, zal je je gronding, het contact met de aarde verliezen. En daarmee verlies je ook het contact met je gevoel, je ziel, je creativiteit en passie.

Wat kunnen we doen om ons tegen de schadelijke invloed van angst te beschermen?

Wanneer je al wat meer bekend bent met de Ayurveda, dan ben je waarschijnlijk ook bekend met de term 'dosha.' Er zijn drie dosha's die volgens het Ayurvedisch gedachtengoed het hele leven sturen en om gezond te blijven dienen de drie dosha's in evenwicht te zijn.

Eén van die bewegingen noemt men Vata. Vata zorgt voor samentrekkende beweging en dat is precies wat er gebeurt als we angst ervaren. Onze Vata wordt verhoogd, waardoor we stagneren en verkrampen. Andere eigenschappen van Vata zijn kou, droogte en hardheid.

Om ons tegen de schadelijke invloed van angst te beschermen moeten we uit de verkramping zien te komen waardoor de levensenergie weer kan stromen. En dat kunnen we bereiken door onze Vata te verlagen.

Hoe verlaag je vata?

· Blijf ademen!

De eerste hulp in situaties van angst is gewoon blijven doorademen. Wanneer je bang bent heb je al snel de neiging om je adem in te houden, maar dat versterkt de stagnatie. Denk daarom heel bewust aan je ademhaling en adem langzaam en diep in en uit via je middenrif of buik. Op die manier blijven de vata dosha en je levensenergie in beweging.

Wanneer je je ademhaling en je levensenergie bewust laat stromen, blijf je in contact met je lichaam en voorkom je dat je verkrampt. Je houdt verbinding met je gevoelde ervaring en je houdt je hoofd en je emoties helder. En juist daardoor ben je in staat om, als dat nodig is, de juiste actie te ondernemen.

· Eet warme voeding

Een ander uitgangspunt van de Ayurveda is dat je door middel van voeding je dosha's kunt beïnvloeden. Zo kun je een aantal voedingsmiddelen gebruiken waarmee je je vata dosha verlaagt en de gevolgen van angst beperkt.

De eigenschappen van Vata zijn onder andere droogte en kou. Om vata te verlagen is het goed om warme en vettige voeding te gebruiken. Bijvoorbeeld door ten eerste drie keer per dag een warme maaltijd te nemen.

's Ochtends kan je bijvoorbeeld warme (havermout)pap, bereid met notenmelk en wat kaneel, nemen als ontbijt. Of wat gebakken fruit.

's Middags gebruik je een warme hoofdmaaltijd als lunch. Gebruik daarbij het liefst rijst of andere volle granen, samen met wat warm bereide groente, plantaardige eiwitten, bonen, linzen of erwten. Kruid deze met zachte specerijen die de opname van je voeding verhogen en gebruik voldoende gezonde vetten.

's Avonds kan je de restjes van de dag opmaken. Heb je die niet meer, dan kan je ook wat soep koken of een warme maaltijd die vergelijkbaar is met de lunch.

Gebruik ook warme kruiden en goede olie om de droogte en kou van vata te compenseren.

· Hou je darmen gezond

De vata dosha zetelt in de dikke darm. Wanneer je gevoelig bent voor angst of chronisch bang bent, is het goed om je dikke darm extra te verzorgen.

Ook dit kan je weer doen door warme en vettig voedsel te eten. Gebruik bij iedere maaltijd wat olie, bijvoorbeeld notenolie, olijfolie of aragan olie. Zorg ervoor dat je darmen gesmeerd blijven, zodat er geen verdroging ontstaat en je dagelijkse stoelgang intact blijft.

Daarnaast kan je kruiden gebruiken die de gezondheid van je darmen ondersteunen. Je kunt daarbij denken aan komijn, venkel, anijs, kummel, zwarte komijn, dille en asafoetida. Deze kruiden zijn allemaal afkomstig van schermbloemigen die wind verdrijvend zijn, de neerwaartse beweging ondersteunen en de opname van voeding optimaliseren.

De kruiden kan je meekoken met je rijst of groenten, maar je kunt er ook thee van maken.

Mocht dit allemaal niet voldoende helpen, dan kan je ook de kruiden triphala of haritaki gebruiken. Beiden versterken de neerwaartse beweging, waardoor je darmen zich gemakkelijker van lucht en inhoud ontdoen.

Vergeet tenslotte niet om je darmen te masseren door dagelijks naar je buik te ademen.

· Maak gebruik van medicinale kruiden

Binnen de Ayurveda kent men een aantal kruiden die zeer goed werken bij angst. Een kruid dat daarbij veel genoemd wordt is Aswaganda of Withami a somnifera. Niet alleen de oude Indische geschriften maar ook talloze moderne studies tonen aan dat dit kruid goed werkt bij angsten, fobieën, slapeloosheid, stress en nervositeit.

De werkende kracht van Aswaganda komt voort uit het hoge gehalte aan Gaba. Gaba is een neurotransmitter die een kalmerend en ontspannend effect heeft op het zenwustelsel. Andere kruiden die Gaba bevatten zijn gember, tinospora cordifolia (guduchi) en centralla aziatica. Verder zit Gaba in voedingsmiddelen zoals noten, pitten, zaden, bonen en bladgroenten.

Een andere neurtransmitter die een ontspannend effect heeft en positieve gedachten stimuleert is serotine. Serotine vind je in kruiden als saffraan, kurkuma, tinospora cordifolia, kaneel, gember, bacopa monierie, jatamansie.

· Neem tijd voor bewuste ontspanning

Een ideale manier om bewust tot ontspanning te komen is yoga. Binnen de Ayurveda wordt daarom ook zeer aangeraden om aan yoga te doen, het liefst een heel of half uur per dag. Door yoga te beoefenen maak je een aantal bewegingen, zoals buigen en stretchen die in het dagelijks leven normaal gesproken niet doet. Daarnaast besteed je aandacht aan je ademhaling.

Door de bewegingen en de ademhaling laat je je levensenergie en je vata (lucht) beter doorstromen. Blokkades worden daarmee opgeheven en opgehoopte spanningen kunnen wegstromen, waardoor er meer levenskracht vrijkomt. Door bewust adem te halen ondersteun je dit proces en zorg je ervoor dat je lichaam en geest zuurstof krijgt.

Een andere manier om bewust tot ontspanning te komen is een wandeling te maken in de natuur. Ga naar het bos, het strand of loop door de velden. Wandel en beweeg je ledenmaten, adem traag en diep.

· Neem een massage

Er is niets dat de vata in je lichaam beter verlaagd dan een goede massage, vooral wanneer daar ook Ayurvedische oliën worden gebruikt. Een massage geeft diepe ontspanning en zorgt ervoor dat je beter slaapt. Het ondersteunt de werking van de aanmaak van neurotransmitters zoals serotonine en remt de aanmaak van stresshormonen.

Het is daarom aan te raden om regelmatig te laten masseren. Je kunt daarbij denken aan een massage van je lijf, van je hoofd ('shirodhara) of je voeten. Alle vormen van massage zijn een goede remedie tegen angst.

Goede oliën om daarbij te gebruiken zijn Mahanarayan taila, Dhanvanatari taila en Balaswaganda taila.

· Mediteer en creëer ruimte in je bewustzijn

Zoals we eerder zagen gaat angst gepaard met verkramping. Die verkramping staat in contrast met dat wat het bewustzijn wil. Het bewustzijn wil namelijk verruimen, vrij bewegen, openen en opbloeien.

Bij angst is het daarom extra noodzakelijk om je bewustzijn de ruimte te geven. Je kunt dat doen je geest bewust stil te laten worden en dat is wat er gebeurt tijdens een meditatie. Bij een meditatie volg je bewust je ademhaling, observeer je de sensaties in je lichaam en je gedachten zonder daar iets mee te doen.

Wanneer je nog niet bekend bent met meditatie, leer dan hoe je dat kunt doen. Er zijn verschillende meditatiewijzen die elk uit een andere traditie komen. Je kunt mediteren volgens de Boeddhistische traditie, de vedische traditie, of volgens de principes van mindfulness. Je kunt gebruik maken van geleide visualisaties, vraagstellingen of introspectie.

Het belangrijkste is dat je je open stelt voor spiritualiteit en de antwoorden en wijsheden die in je opkomen. Weet dat die antwoorden en wijsheden uit een andere dimensie komen die voorbij het normale denken gaat. Ieder mens heeft toegang tot die andere dimensie, we bestaan allemaal uit een lichaam, zintuigen, een brein, een ziel en een universeel bewustzijn. Ook jij kan contact maken met dat universele bewustzijn, het is onderdeel van ons menszijn en ons bestaan.

Wanneer je het leven kan begrijpen vanuit dit bredere kader, hoeft er geen angst meer te zijn. De weg ernaar toe is stilte. Het denken even stil zetten en stil worden, contact maken met je binnenwereld, voelen en ervaren. 

Lies Ameeuw(c)

www.lies-ameeuw.com